Tổng Quan Về Nghiệp (Tái bản 2024, có chỉnh sửa, bổ sung)

Tác giả viết ngay từ chương đầu: “Từ karma nay đã trở thành một danh từ thời thượng trong thế giới phương Tây”. Vâng, đúng vậy! Nhưng vấn đề này không chỉ ở phương Tây mà cũng là một nan đề cả ở phương Đông. Khó có ai có cái nhìn sâu sắc và đầy đủ về Nghiệp như Hòa Thượng Tuệ Sỹ. Hòa Thượng đã dẫn độc giả đi từ những lý luận chặt chẽ của triết học Tây phương đến tận cùng ngõ ngách của các nền triết học, đạo học Ấn Độ Giáo – nơi mà người ta từng nói đến chữ karma trước khi đức Phật Thích Ca thị hiện. Rồi sau đó bước nhẹ nhàng vào giáo nghĩa Phật Giáo các bộ phái, Nghiệp Luận A-Tì-Đạt-Ma. Cuối sách tác giả kết luận: “Nghiệp quả và nghiệp lực như vậy, quả thật bất khả tư nghị”. Cấu trúc rành mạch khúc chiết, văn phong bác học hàn lâm nhưng lại dễ hiểu, tác giả đã rất thành công dắt người đọc đi khai mở những kho tàng trí tuệ lớn của nhân loại, từ Tây sang Đông. Bề rộng, chiều sâu, tầm cao, độ dày… của tác phẩm “Tổng Quan Về Nghiệp” này cũng quả thật là bất khả tư nghị vậy. | HT. Thích Như Điển (Đức quốc), Chánh thư ký Hội Đồng Hoằng Pháp.

Người học Phật đôi khi có chút khó khăn với sách tiếng Việt. Họ nói: gặp phải những vấn đề gai góc, phải đọc sách tiếng Pháp, tiếng Anh mới hiểu. Tiếng Việt khó diễn đạt tư tưởng, triết lý hơn các ngôn ngữ kia chăng? Văn phạm của ta kém chặt chẽ, mà triết lý thì cần phải chính xác? Có lẽ không phải chỉ vì ngữ pháp. Nhưng đúng là tham khảo sách tiếng Pháp, tiếng Anh thì hiểu rõ hơn.

Nhưng, chắc gì các học giả phương Tây hiểu đúng tinh tế trong ý Phật bằng sách của các bậc Thầy của tôi? Họ có cái đầu đáng kính mà ta phải học, nhưng có những vấn đề mà phải tu mới thực chứng. Nghiệp là vấn đề số một. Tôi phải đọc sách của các bậc Thầy của tôi trước, để chắc chắn rằng mình không bị dẫn đi sai đường.

Sách của Thầy Tuệ Sỹ cho tôi cái an tâm đó. Sách của Thầy là thầy của tôi. Thầy cho tôi cái hiểu biết mà tôi nghĩ là đúng. Đồng thời, Thầy thông tuệ cả hai luồng tư tưởng Đông Tây và nhất là cả cách diễn đạt rõ ràng, trong sáng, chặt chẽ mà ta thường khen ngợi khi đọc sách phương Tây. Thầy làm vẻ vang cho ngữ pháp tiếng Việt khi đi vào triết lý bí hiểm. Tôi có ánh sáng để mò mẫm vào một chữ mà cho đến nay tôi hiểu chưa ra. Chữ Nghiệp. | Cao Huy Thuần (Pháp).

Xem thêm tại: https://phatviet.info/gioi-thieu-sach-tong-quan-ve-nghiep-tue-sy/

_________________
MỤC LỤC

TỰA

PHẦN MỘT: NGHIỆP LUẬN NGOÀI PHẬT GIÁO

CHƯƠNG I: NGHIỆP PHỔ THÔNG – NGHIỆP KHOA HỌC

1. Nghiệp Đông nghiệp Tây
2. Nghiệp – Vật lý cổ điển
3. Nghiệp – Cơ học lượng tử
4. Tâm phân học và Khoa học não
   a. Ba tầng tâm thức
   b. Nghiệp: Vô thức tập thể
   c. Thiền và Não
   d. Đồng bộ não: Nhận thức không chủ thể
   e. Tư nghiệp: Ý chí tự do
   g. Ý thức: Tác nghiệp không tác giả

CHƯƠNG II: NGHIỆP TRONG TRIẾT HỌC-TÔN GIÁO ẤN ĐỘ

I. ẤN ĐỘ GIÁO

1. Veda – Upanishad
2. Tiền-Mīmāṃsā
3. Vedānta-Bhagavadgītā

II. LỤC SƯ NGOẠI ĐẠO

1. Pūraṇa Kassapa
2. Makkhali Gosāla
3. Ajita Kesakambala
4. Pakudha Kaccāyana
5. Nigaṇṭha Nātaputta
6. Sañjaya Belaṭṭhaputta

III. NI-KIỀN THÂN TỬ VÀ KỲ-NA GIÁO

PHẦN HAI: NGHIỆP LUẬN PHẬT GIÁO

CHƯƠNG III: CĂN BẢN GIÁO NGHĨA VÀ BỘ PHÁI

I. GIÁO NGHĨA A-HÀM – NIKĀYA

1. Phân biệt nghiệp báo
2. Nghiệp đen-trắng
3. Nghi vấn về thọ nghiệp
   a. Định và Bất định nghiệp
   b. Tà kiến không ác hành
   c. Tà kiến không diệu hành
   d. Quan điểm có ác hành
   e. Quan điểm có diệu hành
   g. Chánh kiến nghiệp báo
   h. Thuận thọ nghiệp
   i. Bốn hạng người
4. Bản chất nghiệp
   a. Nghiệp & Định mệnh
   b. Nghiệp & Vô ngã
   c. Đệ nhất thiện
   d. Nghiệp & Đệ nhất nghĩa Không

II. BỘ PHÁI LUẬN THUYẾT NGHIỆP

1. Tổng quan các bộ phái
2. Nhiếp nghĩa luận
3. Luận sự (Kathāvatthu)
4. Dị bộ
5. Xá-lợi-phất A-tì-đàm
6. Thành thật luận

PHẦN BA: NGHIỆP LUẬN A-TÌ-ĐẠT-MA

CHƯƠNG IV: THỂ TÍNH CỦA NGHIỆP

I. BIỂU SẮC – BIỂU NGHIỆP

1. Một nghiệp hay hai nghiệp
2. Thân-ngữ biểu

II. VÔ BIỂU SẮC – VÔ BIỂU NGHIỆP

1. Vô biểu trong các luận thư
2. Phước tăng trưởng
3. Mệnh lệnh sát sanh
4. Giới như bờ đê

III. PHÁT KHỞI VÀ TỒN TẠI

1. Hai động lực
2. Tồn tại và hủy

CHƯƠNG V: LUẬT NGHI VÀ NGHIỆP ĐẠO

I. BIỆT GIẢI THOÁT LUẬT NGHI

1. Luật nghi – Vô biểu sắc
2. Biệt giải thoát luật nghi
3. Thọ giới và đắc giới
4. Căn bản nghiệp đạo
5. Trụ luật nghi
6. Giới tùy tâm chuyển

II. BẤT LUẬT NGHI VÀ XỬ TRUNG LUẬT NGHI

1. Bất thiện nghiệp đạo
2. Bất luật nghi
3. Vô biểu xử trung

CHƯƠNG VI: NGHIỆP VÀ NGHIỆP QUẢ

SINH TỬ LƯU CHUYỂN

1. Nghiệp – Duyên khởi chi
2. Nghiệp tích lũy
3. Nghiệp dị thục
4. Cộng nghiệp

PHỤ LUẬN
PHỤ LUẬN I: KÝ ỨC VÀ NGHIỆP

I. KÝ ỨC VÀ THỜI GIAN

1. Tri giác thời gian
2. Tam thế thực hữu
3. Thời gian và ký ức

II. CHỦ THỂ LUÂN HỒI

1. Ký ức và tự ngã
2. Quá trình huân tập tự ngã: Ba loại tập khí
3. Chủng tử – Chuỗi tương tục

PHỤ LUẬN II: GIỚI THIỆU
“ĐẠI THỪA THÀNH NGHIỆP LUẬN”

1. Vấn đề dẫn khởi
2. Phê phán biểu nghiệp
3. Nghiệp và nghiệp quả

PHỤ LỤC VĂN BẢN
大乘成業論 ĐẠI THỪA THÀNH NGHIỆP LUẬN
TIẾT I. TỔNG THUYẾT
TIẾT II. BIỂU
I. HỮU BỘ TÌ-BÀ-SA

1. Quan điểm
2. Phê bình
3. Kinh bộ

II. ĐỘC TỬ BỘ VÀ CHÁNH LƯỢNG BỘ

1. Quan điểm
2. Phê bình

III. NHẬT XUẤT LUẬN GIẢ

1. Quan điểm
2. Phê bình

TIẾT III. VÔ BIỂU

TIẾT IV. NGHIỆP QUẢ TRONG BA THỜI

TIẾT V. PHÁP BẤT THẤT

I. TÌ-BÀ-SA

1. Quan điểm
2. Phê bình

II. KINH BỘ

1. Quan điểm
2. Biện minh

TIẾT VI. KẾT SANH TƯƠNG TỤC

I. VÔ TÂM ĐỊNH

1. Nạn vấn
2. Kinh bộ sư
3. Sắc tâm chủng tử

II. HỮU TÂM LUẬN

1. Hữu tâm vị
2. Ý thức

TIẾT VII. SINH TỬ LƯU CHUYỂN

I. DỊ THỤC THỨC

1. Vi tế tâm
2. Chứng lý thức dị thục
3. Dị danh của dị thục
4. Sở duyên và hành tướng
5. Mật ý thuyết

II. A-LẠI-DA

1. A-lại-da và sáu thức
2. A-lại-da và Tự ngã

TIẾT VIII. BA NGHIỆP
QUAN ĐIỂM CỦA THẾ THÂN
THAM KHẢO
NGỮ VỰNG Sanskrit, Tây tạng, Việt
SÁCH DẪN / INDEX