Sắp Tái Bản - Thiền và Bát Nhã (Tuệ Sỹ) {ĐĂNG KÝ TRƯỚC}

Tác phẩm Thiền và Bát-nhã của Cố Hòa thượng Tuệ Sỹ, một công trình học thuật giá trị dự kiến tái bản vào tháng 9 năm nay, không chỉ là bản dịch tuyển chọn từ bộ Thiền Luận của D.T. Suzuki mà còn là sự bổ sung quý giá những khảo cứu sâu sắc của chính Hòa thượng về Tâm kinh Bát-nhã. Cuốn sách khai mở cánh cửa vào giáo nghĩa Bát-nhã ba-la-mật. Tác phẩm dệt nên một bức tranh toàn diện về Tính Không – không phải là hư vô luận, mà là "Tuyệt đối thể", được nhận thức bằng trực giác siêu việt giới hạn ngôn ngữ, nhằm đạt được "những điều ý tại ngôn ngoại". Đặc biệt, qua phân tích về kinh nghiệm "quán Không bất chứng", cuốn sách minh họa con đường của Bồ-tát hạnh, nơi trí tuệ Bát-nhã kết hợp hài hòa với đại bi tâm và phương tiện thiện xảo, vượt lên mọi chấp thủ và phân biệt, hướng đến giải thoát cứu cánh.

Để hiểu sâu hơn về phương pháp tiếp cận của Hòa thượng Tuệ Sỹ, chúng ta có thể phân tích cách ngài lồng ghép những chi tiết lịch sử và ngữ nghĩa vào phần khảo cứu ban đầu của tác phẩm, đặc biệt là về quá trình Huyền Trang thỉnh kinh và các truyền bản của Tâm Kinh. [PhatViet]

---

"Mạc-hạ-diên, mà phương Tây gọi là sa mạc Gobi, sách xưa gọi là Sa hà, một bãi cát mênh mông, dài trên 800 dặm, nối liền hai nền văn minh tối cổ của nhân loại; trên không chim bay, dưới không thú chạy; cỏ không, nước cũng không, Huyền Trang một mình một bóng, đã vượt qua khỏi đoạn đường đầy kinh sợ và thường xuyên làm nản lòng những người kiên cường nhất, duy chỉ bằng vào lời kinh “Ma-ha Bát-nhã ba-la-mật-đa tâm kinh”.

Trước đó, khi Pháp sư còn ngụ tại chùa Không Huệ, Ích Châu, có gặp một thầy tăng bệnh hoạn, ghẻ chóc; thân mình hôi hám, y phục rách rưới bẩn thỉu. Huyền Trang động lòng trắc ẩn, dẫn vào chùa, cho y phục và lương phạn. Thầy tăng bệnh ấy hình như hổ thẹn, bèn trả ơn bằng cách dạy Pháp sư học thuộc bài kinh Bát-nhã ngắn gọn này.

Khi vượt sa mạc đầy kinh sợ, với những hình bóng ma quái chập chờn, với ác quỷ kỳ hình dị trạng chợt hiện trước mặt, hoặc đuổi theo sau lưng. Trong những lúc kinh hãi cùng cực, Pháp sư niệm danh hiệu Bồ-tát Quán Thế Âm. Nhưng vẫn không đuổi đi được bọn quỷ ma ám ảnh. Nhớ lại bài kinh ngắn mà thầy tăng ghẻ chóc đã dạy cho lúc trước, Pháp sư bèn cất tiếng tụng niệm. Lạ lùng thay, mọi hình tượng quái dị biến mất. Quả thật đúng như lời kinh, “… chiếu kiến ngũ uẩn giai không, độ nhất thiết khổ ách”. Có lẽ, như kinh nói, “… Bồ-tát y Bát-nhã ba-la-mật-đa cố tâm vô quái ngại. Vô quái ngại cố, vô hữu khủng bố, viễn ly điên đảo mộng tưởng…”

Truyền thuyết còn kể thêm rằng, về sau, trong thời lưu trú tại Ấn-độ, lúc ngụ tại chùa Na-lan-đà, nước Ma-kiệt-đà (Magadha), bất chợt gặp lại thầy tăng trước kia. Thầy tăng nói:

“Thầy đã lặn lội hiểm nguy, cuối cùng đến được nơi này. Đó là nhờ ở pháp môn tâm yếu của chư Phật ba đời mà tôi đã truyền dạy cho thầy tại Chi-na. Nhờ kinh mà thầy được bảo vệ trên suốt cuộc hành trình. Nay đã thỉnh được kinh, tâm nguyện của thầy đã trọn rồi. Ta là Bồ-tát Quán Thế Âm đây.”

Nói xong, Ngài biến mất vào hư không..."

Trên đây là trích quyển THIỀN & BÁT-NHÃ, Phần I: Dẫn vào Tâm Kinh, lược giảng của TUỆ SỸ. Phần II là bản dịch Thiền Luận V và VI của D.T. Suzuki.

Thiền luận V: Ý NGHĨA CỦA TÂM KINH BÁT-NHÃ TRONG PHẬT GIÁO THIỀN TÔNG.

Thiền luận VI: TRIẾT HỌC VÀ TÔN GIÁO TRONG BÁT-NHÃ BA-LA-MẬT-ĐA.

Sách đang in, phát hành tháng 9.
Tái bản lần thứ 4, 2025, Thư quán Hương Tích & Nxb Đà Nẵng.

NHẬN DIỆN SÁCH THẬT: Sách gốc chính thức in trên giấy Ford kem vàng ngà, bìa mềm giấy Ivory cán màng có tay gấp, tên Tác giả/Dịch giả và Tựa sách in phun dập nổi, ảnh minh họa trong sách in màu [hình Bồ-tát Bát-nhã và khắc bản Bát-nhã ba-la-mật-đa tâm kinh của Triệu Mạnh Phủ].