ĐẠO VÀ THƠ

Trong hội họa, nhất là tranh thủy mặc, khoảng không trên bức tranh cũng quan trong như những dấu lặng trong âm nhạc. Và đặc biệt trong thi ca, khoảng trống lơ lửng lại càng rất thiết yếu. Cái mà thi nhân nói lên không quan trọng bằng cái ông ta không nói. Không nói mà vẫn làm cho người đọc cảm nhận được, đó mới là tất cả nghệ thuật của nhà thơ. Những vần thơ nói lên được cái nó không nói trở thành rất gần với đạo, và khi đạo và thơ quyện nhau trong một nghệ thuật siêu việt qua trung gian khoảng trống, ta có một nhất thể kỳ tuyệt, vượt hẳn loại văn chương "tải đạo" nặng trịch như... một chiếc xe vận tải hạng nặng, trong đó hồn thơ, nghệ thuật biến mất, nhường chỗ cho kỹ thuật và thuật ngữ rườm rà. Thi nhân chân chính là người bằng nghệ thuật của mình có thể thắp sáng một thế giới rồi lẳng lặng bước ra để cho thơ tự nói, không cần ở đó để mà phân bua giải thích. Emily Dickinson viết:

Thi nhân chỉ thắp lên những ngọn đèn
Còn chính họ thì bước ra ngoài.

(The poets ligth but lamps.
Themselves go out)